W 2013 roku w ramach projektu „Ponar Lullaby” organizowanym na Litwie wzięło udział kilka tysięcy osób. Projekt cieszył się tak dużym zainteresowaniem, że organizatorzy postanowili kontynuować go w kolejnych latach, a także włączyć do niego przedstawicieli instytucji i organizacji z innych państw europejskich. Od listopada 2014 r. do kwietnia 2015 r. mieszkańcy Wilna i Kowna na Liwie, Katowic i Gdańska w Polsce, Alba Iulia w Rumunii i Koszyc na Słowacji będą mieli okazję poznać kulturę i tradycję żydowską uczestnicząc w całodniowym spotkaniu, podczas którego będzie można odwiedzić synagogę, nauczyć się piosenki w języku jidysz, posłuchać żydowskiej muzyki, skosztować koszernego jedzenia. A na zakończenie dnia upamiętnić ofiary Holocaustu.

Celem projektu jest zwiększenie wiedzy na temat kultury tradycji żydowskiej i tym samym przeciwdziałanie wciąż żywemu w Europie antysemityzmowi. Zaplanowane działania mają przybliżyć uczestnikom życie społeczności żydowskiej w wybranych miastach przed II wojną światową, a jednocześnie stworzyć przestrzeń do refleksji nad przyczynami i konsekwencjami Holocaustu. Pamięć, refleksja, zrozumienie i dyskusja są niezbędne do budowania postawy otwartości i tolerancji, a jednocześnie docenienia różnorodności kulturowej dzisiejszej Europy.

Being a Jew w Gdańsku

Czym jest jidysz? Co oznacza słowo „koszerny”? Jak wyglądało życie Żydów w przedwojennym Danzig? Na te wszystkie pytania odpowiedzi poznaliśmy w niedzielę, 15 marca 2015 r. w gdańskiej Nowej Synagodze w ramach spotkania „Being a Jew”. Uczestnicy warsztatów mieli okazję, by zapoznać się nie tylko z bogatą tradycją i kulturą żydowską, ale również z zawiłą i często bolesną historią stosunków polsko-żydowskich.

W programie przewidziano miejsce dla całego spektrum wydarzeń, spośród których każdy uczestnik z pewnością znalazł coś dla siebie. Fanów muzyki ucieszyły warsztaty piosenki żydowskiej, które stanowiły równocześnie wyjątkową formę nauki języka jidysz. Dla wielbicieli klimatów retro wystąpił „Teatr Zielony Wiatrak” z programem muzyczno-kabaretowym opartym na przedwojennych szlagierach autorstwa Juliana Tuwima, Emanuela Schlechtera oraz Henryka Warsa. Natomiast na kulinarnych pasjonatów, gotowych spróbować nowych smaków, czekała nie lada gratka w postaci koszernego obiadu. Ponadto niedzielne wydarzenie uatrakcyjniło krótkie wprowadzenie do kultury i religii żydowskiej oraz pokaz filmu „W cieniu Wielkiej Synagogi”.

Podczas spotkania nie zabrakło też miejsca dla ważnych i trudnych tematów, tj. współistnienie Polaków i Żydów w Gdańsku przed II wojną światową. Dzień kultury żydowskiej zakończyła wizyta w Muzeum Stutthof w Sztutowie, gdzie uczestnicy spotkania zwiedzili wystawę wraz z dr Danutą Drywą i upamiętnili ofiary Holocaustu składając kwiaty i paląc znicze przy pomniku upamiętniającym miejsce Obozu Żydowskiego.

Ramowy program spotkania:

Partnerami projektu są: 

Gmina Wyznaniowa Żydowska w Gdańsku http://gdansk.jewish.org.pl/

Fundacja Kultury Żbliżenia http://zblizeniafestiwal.org/

Międzynarodowa konferencja podsumowująca projekt

W tym roku Dzień Pamięci o Holocauście (Yom Hashoa) obchodzony 16 kwietnia w Wilnie był wyjątkowy. 600 uczniów z wileńskich szkół (uczestników spotkań z kulturą żydowską organizowanych od stycznia do kwietnia 2015 roku w synagodze w Wilnie), wspólnie z przedstawicielami Gminy Żydowskiej, dawnymi więźniami getta oraz osobami ocalałymi z Holocaustu wzięło udział w Marszu Żywych na Wzgórzach Ponar.

Marsz Żywych rozpoczął się spotkaniem na terenie dawnego getta, obecnie Placu Ratuszowym gdzie uczniowie w kipach na głowach utworzyli Gwiazdę Dawida. Każdy z uczestników na czas trwania eventu nosił wybrane imię jednej z ofiar Holocaustu. Chór uczniowski na schodach ratusza zaśpiewał psalm w języku jidysz. Wszyscy uczestnicy spotkania pojechali następnie na Wzgórza Ponar, gdzie wzięli udział w Marszu Żywych i ceremonii upamiętnienia ofiar Holocaustu.

17 kwietnia 2015 r. w siedzibie Gminy Wilna odbyła się międzynarodowa konferencja na temat Holocaustu w edukacji. Wzięli w niej udział nauczyciele historii i etyki z wileńskich szkół, studenci, przewodnicy po Wilnie, przedstawiciele władz miasta, goście z zagranicy i przedstawiciele organizacji partnerskich w projekcie „Being a Jew” z Polski i Rumunii. Podczas konferencji dyskutowano m.in. na temat zmian jakie zaszły w nauczaniu o Holocauście na Litwie na przestrzeni ostatnich 40 lat, narracji o Holocauście w Europie Środkowej i Wschodniej, oraz wyzwań jakie stoją przed nauczycielami i edukatorami.

Wszytkie wydarzenia organizowane w ramach projektu zostały uwiecznione w krótkim filmie podsumowującym

roczne działania: 

Raport finałowy opisujący wszystkie wydarzenia zrealizowane podczas projektu Being a Jew w Litwie, Polsce, Rumunii i Słowacji.

Ten projekt został zrealizowany przy wsparciu finansowym Komisji Europejskiej.
Projekt lub publikacja odzwierciedlają jedynie stanowisko ich autora i Komisja Europejska nie ponosi odpowiedzialności za umieszczoną w nich zawartość merytoryczną.